ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΣΥΝΘΕΤΕΣ

Με τον όρο Αναγεννησιακή μουσική αναφερόμαστε στην μουσική της εποχής της Αναγέννησης, που εκτείνεται περίπου από το 1400-1600 και χαρακτηρίζεται από έντονο ανθρωπισμό, τάσεις φιλοσοφικές και επιστροφή στα αρχαία Ελληνικά γράμματα καθώς και έντονη προσκόλληση πάνω στην αρχαία μετρική της ποίησης, η οποία οδηγούσε τη σύνθεση της μουσικής επάνω στα πρότυπά της. Η μουσική δείχνει να ξεφεύγει από τα δεσμά της πολυπλοκότητας του προηγούμενου αιώνα και παρουσιάζεται πιο ελεύθερη, λιγότερο φορτωμένη και το κείμενο συνοδεύει πιο ζωηρό και πιτσικάτο. Το πολυφωνικό Σανσόν βρίσκεται στην καλύτερη εποχή του και πολλές μελωδίες από γνωστά Σανσόν χρησιμοποιήθηκαν σαν βάσεις για τη δημιουργία έργων θρησκευτικού χαρακτήρα. Κατά το πρώτο μισό του 15ου αι. η μουσική επηρεάσθηκε πολύ από τις αναταραχές μεταξύ Προτεσταντών και Καθολικών, οι οποίες ταραχές οδήγησαν στη διάσπαση και κατά συνέπεια στη δημιουργία πολλών διαφορετικών θρησκευτικών δογμάτων. Ένας Προτεστάντης, ο Μαρτίνος Λούθηρος (1483-1546) ήταν και ο ίδιος μουσικός. Απέρριψε τον Πάπα ως αρχηγό, χρησιμοποίησε την λατινική λειτουργία στο δικό του δόγμα και σταδιακά διαμόρφωσε ένα τρόπο ψαλμωδίας που έμεινε για αιώνες ο κεντρικός άξονας της γερμανικής θρησκευτικής μουσικής. Ένας από τους πιο γνωστούς ύμνους που έγραψε ήταν "Ο Θεός είναι ένα ισχυρό φρούριο". Εκκλησιαστικός ύμνος (1490) Ο Ιωάννης Καλβίνος (1509-1566), θρησκευτικός μεταρρυθμιστής και θρησκευτικός ηγέτης των Καθολικών πιστών που ονομάστηκαν Καλβινιστές, αρχικά εξάλειψε την μουσική από την λειτουργία και επέτρεψε μόνο την μελωδική απαγγελία του Ευαγγελίου. Αργότερα, επιτρέπει τον δανεισμό από την κοσμική μουσική, καθώς πρέπει να βρεθούν τρόποι για την όσο το δυνατό μεγαλύτερη προσαγωγή των πιστών. Η μουσική ήταν όμως συχνά αντικείμενο διαμάχης καθώς οι λαϊκές μελωδίες και η πολύπλοκη πολυφωνία που χρησιμοποιήθηκε στα ιερά μουσικά κομμάτια έκανε πολύ δύσκολη την κατανόηση των ιερών κειμένων από τους πιστούς. Δύο σημαντικές προσωπικότητες της περιόδου ήταν:

• Ο Ορλάντο ντι Λάσσο (1532-1594) που καταγόταν από τη Φλάνδρα ήταν αυτός που με πολύ σοφία πλούτισε τη θρησκευτική μουσική των Καθολικών γράφοντας μοτέτα και λειτουργίες.
• Ο Αντουάν ντε Μπαΐφ (1532-1589) ήταν ποιητής που καλούσε σε πνευματικές συγκεντρώσεις μουσικούς και ανθρώπους των γραμμάτων όλων των θρησκειών, όπου η μελέτη και εφαρμογή των αρχαίων μετρικών νόμων έφερνε καθαρότητα στη μουσική.

Ζοσκέν ντε Πρε	Ο Ζοσκέν ντε Πρε (γαλλ. Josquin des Prez, ή Josquin Desprez· λατ. Josquinus Pratensis ή Jodocus Pratensis, περ. 1450 – 27 Αυγούστου 1521), κοινά αναφερόμενος ως "Ζοσκέν", ήταν Γαλλο-Φλαμανδός συνθέτης της Αναγεννησης. Υπήρξε ο διασημότερος Ευρωπαίος συνθέτης θρησκευτικής μουσικής της εποχής του, η σπουδαιότητα του οποίου συγκρίνεται μ' αυτή του Γκιγιώμ Ντυφαί και του Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα, ενώ θεωρείται κύριος εκπρόσωπος της Γαλλο-Φλαμανδικής Σχολής. Κατά γενική ομολογία, τα έργα του απηχούν τα πρώτα αριστοτεχνικά δείγματα αναγεννησιακής πολυφωνίας, που περιλαμβάνουν μοτέτα, λειτουργίες, κανόνες κλπ., όσο και κομμάτια κοσμικής μουσικής, όπως σανσόν και φρόττολες.
Άντριαν Βίλαρτ	Ο Άντριαν Βίλαρτ (Adrian ή Adriaan Willaert, Ρούμπεκε 1490; – Βενετία 7 Δεκεμβρίου 1562) ήταν Φλαμανδός συνθέτης του 16ου αιώνα, από τους σημαντικότερους της αναγεννησιακής περιόδου. [3] Υπήρξε από τα πιο αντιπροσωπευτικά μέλη της γενιάς των «βόρειων» συνθετών που εγκαταστάθηκαν στην Ιταλία και μεταλαμπάδευσαν το πολυφωνικό γαλλο-φλαμανδικό ύφος, εκεί
Τόμας Τάλις	Ο Τόμας Τάλις (αγγλ. Thomas Tallis ή Thomas Tallys, 10 Ιουλίου 1505 – 3 Δεκεμβρίου 1585) ήταν Άγγλος συνθέτης. Έζησε την εποχή της Αναγέννησης, επί βασιλείας των Τυδώρ. Είναι γνωστός για τα έργα θρησκευτικής μουσικής, που περιλαμβάνουν μοτέτα, λειτουργίες, ανθέμια και άλλα είδη· το γνωστότερό του έργο είναι πιθανότατα το μοτέτο "Spem in Alium", το οποίο γράφτηκε για οκτώ πεντάφωνες χορωδίες (40 φωνές σε σύνολο). Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Άγγλους συνθέτες της εποχής του και τα έργα του καταλαμβάνουν θέση περιωπής σε ανθολογίες αγγλικής θρησκευτικής μουσικής.
Τζοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα	Ο Τζοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα (Giovanni Pierluigi da Palestrina, Φεβρουάριος 1525 ή 1526 - 2 Φεβρουαρίου 1594) ήταν Ιταλός αναγεννησιακός συνθέτης κατά κύριο λόγο χριστιανικής μουσικής και ο πιο γνωστός εκπρόσωπος του 16ου αιώνα της Ρωμαϊκής Σχολής της μουσικής σύνθεσης[1]. Ήταν ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους της πολυφωνικής μουσικής και αυτός που άσκησε τη μεγαλύτερη και πλέον σημαντική επίδραση στη διαμόρφωση της δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής.[2] Άφησε τεράστιο όγκο έργου, το οποίο αποτελεί σημείο αναφοράς στην φωνητική αντίστιξη, της οποίας θεωρείται ειδήμων
Ουίλιαμ Μπερντ	Ο Ουίλιαμ Μπερντ (William Byrd, 1543 - 4 Ιουλίου 1623)[13] ήταν Άγγλος συνθέτης της Αναγέννησης. Είναι γνωστός για μία πληθώρα έργων, που περιλαμβάνει λειτουργίες, μοτέτα, ανθέμια, μουσική για πληκτροφόρα καθώς και για σύνολα με βιόλα ντα γκάμπα.
Τομάς Λουίς ντε Βικτόρια	Ο Τομάς Λουίς ντε Βικτόρια (ισπ. Tomas Luis de Victoria, ή ιτ. da Vittoria, 1548 - 27 Αυγούστου 1611) ήταν Ισπανός συνθέτης του 16ου αιώνα και -μαζί με τον Τζιοβάννι Πιερλουίτζι ντα Παλεστρίνα και τον Ορλάντο ντι Λάσσο- ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της Αντιμεταρρύθμισης και της Ρωμαϊκής Σχολής. Εκτός από συνθέτης υπήρξε οργανίστας και τραγουδιστής αξιώσεων, ωστόσο προτιμούσε τη ζωή του συνθέτη παρά του εκτελεστή.[1] Είναι γνωστός και ως «Ισπανός Παλεστρίνα» καθώς ενδέχεται να υπήρξε μαθητής του τελευταίου.
Κάρλο Τζεζουάλντο	Ο Κάρλο Τζεζουάλντο (Carlo Gesualdo da Venosa, 8 Μαρτίου 1566 – 8 Σεπτεμβρίου 1613) ήταν πρίγκιπας της Βενόζα και κόμης της Κόντσα. Ως συνθέτης είναι περισσότερο γνωστός από τα έντονα εκφραστικά μαδριγάλια και τα κομμάτια θρησκευτικής μουσικής όπου χρησιμοποιείται μία χρωματική γλώσσα που δεν ακούστηκε ξανά μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα. Το πιο γνωστό γεγονός της ζωής του είναι η βίαιη δολοφονία της πρώτης του συζύγου και του αριστοκράτη εραστή της όταν τους έπιασε επ' αυτοφώρω. Η γοητεία για την εκπληκτική μουσική του αλλά και οι συγκλονιστικές του πράξεις πηγαίναν χέρι με χέρι.
Ορλάντο Γκίμπονς	Ο Ορλάντο Γκίμπονς (αγγλ. Orlando Gibbons, 1583 - 5 Ιουνίου 1625) ήταν σημαντικός Άγγλος συνθέτης της Αναγέννησης, ειδικότερα δε της ύστερης περιόδου των Τυδώρ και της πρώιμης Ιακωβιανής εποχής. Στις μέρες του υπήρξε κορυφαίος συνθέτης της Αγγλίας καθώς και σπουδαίος οργανίστας και εκτελεστής στο βιργινάλι.