Το Αίγιο είναι από τις αρχαιότερες πόλεις της Ελλάδας και των Βαλκανίων με ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πρόκειται για παράκτια πόλη της βόρειας Πελοποννήσου και αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Αχαΐας. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης είναι γνωστό ως το μπαλκόνι του Κορινθιακού
Σύμφωνα με τον Στράβωνα, η ονομασία του τόπου προήλθε από την ιερή αίγα Αμάλθεια, που ανέθρεψε τον Δία όταν αυτός κρυβόταν από τον παιδοφάγο πατέρα του Κρόνο. Σύμφωνα με τον Γεώργιο Μιστριώτη, το Αίγιον που παράγεται από το ΐσσω (συνηρ. ασσω), σημαίνει πολις των κυματων, λόγω του Κορινθιακού κόλπου που βρέχει με ορμή τα ακρογιάλια του. Η ευρύτερη περιοχή της βορειοανατολικής Αχαΐας, εξάλλου, ονομάζεται Αιγιάλεια, από τη λέξη αιγιαλός = γιαλός. Η μεσαιωνική ονομασία του Αιγίου, Βοστίτσα, πιθανόν να είναι από τη σλαβική λέξη Βόστα-Βοστάν που Κηπούπολη
Πανω
Ευρήματα στην περιοχή πιστοποιούν την ύπαρξη οικισμών λίγο νωρίτερα από την Μεσολιθική Εποχή. το Αίγιο πρωτοκατοικήθηκε από τους Αιγιαλείς Πελασγούς, ωστόσο ως ιδρυτές της ενιαίας πόλης φέρονται οι Ίωνες της Αττικής (16ος αι. π.Χ.). Το 12ο oι Αχαιοί από τη Λακωνία έδιωξαν τους Ίωνες και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή ονομάζοντάς την Αχαΐα. Υπήρξε ιστορικό και πολιτιστικό κέντρο υπερέχοντας από τις υπόλοιπες Αχαϊκές πόλεις. Σε απόσταση 7,5 χλμ περίπου από το Αίγιο βρίσκεται και η περιβόητη αρχαία Ελίκη, η μέχρι την πρόσφατη ανακάλυψη του ναού του Ελικώνιου Ποσειδώνα , πόλη φάντασμα που βυθίστηκε ολόκληρη από έναν καταστροφικό σεισμό το 373 π.Χ. Μετά την καταστροφή της Ελίκης το Αίγιο έγινε το κέντρο της Αχαϊκής Συμπολιτείας ενώ αρκετά χρόνια αργότερα, στο Αίγιο συνήρθε η Πανελλήνια Συνέλευση που αποφάσισε την περίφημη Τρωική εκστρατεία.
Πανω
Οι Μακεδόνες τοποθέτησαν τυράννους σε κάθε πόλη και Στη Β΄ Αχαϊκή Συμπολιτεία το 281 π.Χ., το Αίγιο και ιδιαίτερα το ιερό του Ομαγύριου Δία, ήταν το κέντρο και η πρωτεύουσα της Συμπολιτείας. Πάντα το Αίγιο από τους παλαιότατους χρόνους, υπερείχε απ' όλες τις Αχαϊκές πόλεις και αποτελούσε το θρησκευτικό και αμφικτυονικό κέντρο τους. Ύστερα από τον καταποντισμό της γειτονικής Ελίκης το 373 π.Χ. ( η οποία ήταν πρωτεύουσα της Α΄ Αχαϊκής Συμπολιτείας), έγινε και πολιτική πρωτεύουσα, η κύρια πόλη της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Το 209 π.Χ. συνέρχεται στο Αίγιο σύνοδος των Συμμάχων των Αχαιών, των ουδέτερων Ελλήνων και του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας.Πανω
Το 146 π.Χ η πόλη κυριεύτηκε από τους Ρωμαίους. Οι Ρωμαίοι γκρέμισαν τα τείχη της πόλης, αλλά το Αίγιοδεν έχασε τη σημασία του. Παρά τη διάλυση της Συμπολιτείας, οι Ρωμαίοι επέτρεψαν τη συνάθροιση των αντιπροσώπων των πόλεών της στο Αίγιο για την εκλογή των στρατηγών και δημιουργών. Κι έτσι επανιδρύθηκε, κατά κάποιο τρόπο, μια Συμπολιτεία σε κατώτερο επίπεδο, που υπήρχε ως την εποχή του Παυσανία (200 μ.Χ. περίπου). Τα επόμενα χρόνια, ενώ οι άλλες Αχαϊκές πόλεις και η Κόρινθος ευρίσκονταν σε παρακμή το Αίγιο άρχισε προάγεται και να ευδοκιμεί και έγινε το πρώτο εμπορικό λιμάνι της Αχαΐας. Το 23π.Χ. η πόλη υπέστη φοβερό σεισμό και απαλλάχθηκε από κάθε υποχρέωση προς τη Ρώμη με πρόταση του αυτοκράτορα Τιβέριου, για τρία χρόνια. Επί Παυσανία διατηρείται σε ακμάζουσα κατάσταση.
.
Πανω
Το 1458 καταλήφθηκε από τους Τούρκους. Το 1463 περιήλθε στους Βενετούς (Α' Βενετοκρατία). Το 1470 ανακαταλήφθηκε από τους Τούρκους. Γύρω στο 1570 αναφέρεται στις επαναστατικές κινήσεις της εποχής εκείνης. Σ' όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας το Αίγιο και η περιοχή του παρουσιάζεται συχνά στο προσκήνιο της ιστορίας και ειδικά μάλιστα στην περίοδο που σημειώνονται οι συνωμοτικές κινήσεις και εξεγέρσεις στον ελληνικό χώρο, και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο, για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού, πριν από τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου (1571) με επικεφαλής τον άρχοντα Νικόλαο Τσερνοτά και τον ηγούμενο της Μονής Ταξιαρχών, Ισαάκ.
Η πόλη, κατά τις εκθέσεις των Βενετών Προνοητών, αποτελούσε τότε μία από τις σημαντικότερες περιοχές της Βενετικής Πελοποννήσου. Η πόλη πήρε καινούρια όψη, με οικονομική άνθιση και με κοινωνικό βίο υψηλού επιπέδου. Στα Ορλωφικά (1769-1770), μετά από τους δισταγμούς των Πατρινών να κινηθούν, ο Μητροπολίτης της Πάτρας Παρθένιος συγκάλεσε στο Αίγιο σύσκεψη με τους τοπικούς παράγοντες Μελετόπουλο, Γκολφίνο Λόντο και Ιων. Πούλο και αποφασίστηκε η συμμετοχή στην επανάσταση. Καταρτίστηκε στρατιωτικό σώμα, που με την υποστήριξη του Μ. Σπηλαίου εξεστράτευσε κατά των Καλαβρύτων.
Στο τέλος Ιανουαρίου (26-30) 1821, στις παραμονές της επαναστάσεως, στο Αίγιο πάλι έγινε η πρώτη επίσημη σύσκεψη των κληρικών και των προεστών του Μοριά για την επανάσταση, η περιβόητη Μυστική Συνέλευση της Βοστίτσας. Η σύσκεψη αυτή, με είδος προέδρου τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και εισηγητή τον Παπαφλέσσα, προβλημάτισε τους ταγούς του έθνους μπροστά στο τρομερό ερώτημα του ξεσηκωμού, παίρνοντας τελικά αποφάσεις που λογάριαζαν και προπαρασκεύασαν στέρεα την Εθνεγερσία.
Ο Ιστορικός του 19ου αιώνα Σπυρίδων Λάμπρος στο «Ιστορικό Λεξικό» του 1880 γράφει ότι «το Αίγιον υπήρξεν η πρώτη πόλις, εκ της οποίας, εκραγείσης της Επαναστάσεως, έφυγαν οι Τούρκοι το κατ’ αρχάς έντρομοι». Στους πρώτους μήνες της Επανάστασης το Αίγιο, αφού είχε εκκενωθεί, κάηκε δύο φορές από το πέρασμα Τούρκων και Αλβανών που είχαν έλθει προς βοήθεια της πολιορκούμενης Τρίπολης. Ο δεύτερος εμπρησμός έγινε μερικές ημέρες πριν την άλωση της Τρίπολης (23 Σεπτεμβρίου) και επακολούθησαν λεηλασίες και αρπαγές στην επαρχία γύρω από το Αίγιο.